Avrupa Birliği, Türkiye’ye AB tam üyeliği yolunda gerekli düzenlemeler ve uyum çalışmaları için mali desteğini sürdürüyor. Avrupa Birliği, 2007-2013 yılları arasında aday ülkelere sağladığı mali yardımları “Katılım Öncesi Yardım Aracı” (Instrument for Pre-accession Assistance - IPA) adı altında birleştirdi.
2007-2013 döneminde Avrupa Komisyonunca tüm aday ve potansiyel aday ülkelere sağlanan toplam fon miktarı 9.944 milyar Avro düzeyindedir.
Aynı dönem için ülkemize sağlanan toplam IPA fonu miktarı 4.795 milyar Avro; Ulaştırma Operasyonel Programı (UOP)’a tahsis edilen fon miktarı ise 584,7 milyon Avro’dur.
Ulaştırma Operasyonel Programı (UOP) 2007-2013 dönemi için IPA I kapsamında Bölgesel Gelişme bileşeni altında ulaştırma altyapı yatırımlarına sağlanan fonların önemli kısmı Demiryolu alt yapısının güçlendirilmesi alanında kullanılmıştır.
Ulaştırma sektörünün önceliklerini, müdahale alanlarını ve TINA(Ulaştırma Altyapı İhtiyaç Analizi -Türkiye Çalışması’ nın revizyonu niteliğindeki TEN-T (Trans-Avrupa Ulaştırma Ağı) Dokümanı kapsamındaki altyapı projelerini içeren Ulaştırma Operasyonel Programı, IPA fonu ve diğer uluslararası fonlarla desteklenebilecektir.
07 Aralık 2007 tarihinde Avrupa Komisyonunca onaylanan Ulaştırma Operasyonel Programı; Ocak 2010, Kasım 2012 ve Nisan 2015 tarihlerinde revize edilmiştir.
Bu kapsamda, 2007-2013 dönemi için demiryolu altyapısı ile teknik destek projelerinde kullanılmak üzere 584,7 milyon Avroluk hibe niteliğindeki IPA fonu tahsis edilmiştir. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı IPA kapsamında Program Otoritesi olarak belirlenmiş olup, ulaştırma alanına tahsis edilen fonların programlama, ihale-sözleşme ve mali yönetimi, izleme ve değerlendirilmes
Ulaştırma Operasyonel Programı’nın üç önceliği bulunmaktadır:
- Demiryolu altyapısının güçlendirilmesi
- Liman altyapısının güçlendirilmesi
- Teknik Destek
Söz konusu öncelikler bağlamında aşağıdaki tedbirler belirlenmiştir:
- Mevcut ve gelecek TEN-T demiryolu hatlarında yeni yapım ve rehabilitasyon
- Gelecek TEN-T üzerinde gerekli multimodal/kombine hinterland bağlantıları ile birlikte yeni limanların yapımı
Ulaştırma OP kapsamında finanse edilmekte olan başlıca projeler şunlardır:
- Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren Projesi/Köseköy-Gebze Kesiminin Rehabilitasyonu ve Yeniden İnşası Projesi (56 km) - Yapım işleri tamamlandı. Hat kullanılıyor.
- Irmak-Karabük-Zonguldak Demiryolu Hattının Rehabilitasyonu ve Sinyalizasyonu Projesi (415 km) - Yapım işleri tamamlandı. Hat kullanılıyor.
- Samsun-Kalın Demiryolu Hattının Modernizasyonu Projesi (378 km) Yapım işleri devam etmektedir
UOP ve gerçekleştirdiği projeler Türkiye insanına şu faydaları sağlayacak / sağlıyor:
- Karayolu trafiğinin yarattığı trafik kazaları, trafik yoğunluğu, çevresel kirlilik gibi olumsuzlukların azaltılması,
- Yolculuk ve yük taşıma sürelerinin kısalması,
- Yolculuk ve yük taşıma maliyetlerinin azalması,
- Yolculuk ve yük taşımada artan güvenlik,
- Yolculukta artan konfor
Daha detaylı bilgi için: UOP 2007-2013