USOP altında Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği
tarafından eş finanse edilen, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın Sözleşme
Makamı ve Türkiye Belediyeler Birliği’nin Nihai Faydalanıcısı olduğu
‘Şehirlerde Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik için Avrupa Birliği Desteği
Projesi’ (SKUP Türkiye Projesi) kapsamında Otobüs Planlaması ve Ara Toplu
Taşımacılık Yönetimi Eğitimi, 29-30 Nisan 2025 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.
SKUP Türkiye Projesi Takım Lideri Dr. Volkan Recai Çetin’in
moderatörlüğünde, Türkiye Belediyeler Birliği temsilcisi Gülru Eraslan’ın
açılış konuşmasıyla başlayan ve Shreesha Vaidhya ile László Sándor Kerényi’nin
sunumlarıyla devam eden iki günlük eğitim programında;
📚 Kent içi hareketlilikte otobüslerin
rolü,
📚 Çevre dostu otobüs filosu dönüşüm
stratejileri,
📚 Kapsayıcı tasarım ilkeleriyle
herkes için erişilebilir otobüs sistemleri,
📚 Ara toplu taşımacılığın
(paratransit) sunduğu fırsatlar ve entegrasyon stratejileri,
📚 Dünya genelinden vaka çalışmaları
ve modernizasyon uygulamaları detaylı şekilde ele alınmıştır.
Eğitim ile katılımcı belediyelerin otobüs temelli toplu
taşıma sistemlerini planlama ve ara toplu taşımacılıkta kurumlar arası iş
birliğini güçlendirme kapasitelerini artırmak ve toplu taşıma sistemlerini daha
erişilebilir, sürdürülebilir ve entegre hale getirmeleri için gerekli bilgi ve
yöntemleri sunmak hedeflenmiştir.
Eğitimin ilk günü, sabah oturumlarında kentsel yaşamda
otobüslerin rolü, otobüs sistemlerindeki teknolojik yenilikler ve mevcut
filodan daha temiz otobüslere geçiş stratejilerine odaklanılmıştır.
Öğleden sonra oturumunda katılımcılar, Türkiye’nin farklı
bölgelerindeki otobüs sistemlerini haritalandırarak mevcut zorlukları ve
fırsatları analiz etmişlerdir. “Herkes için Otobüs Sistemi” başlıklı tasarım
aktivitesinde, yaşlılar, engelliler, öğrenciler ve kadın yolcular başta olmak
üzere tüm kullanıcı gruplarının ihtiyaçlarına yönelik rotalar ve tarifeler
yeniden kurgulanmış, her grubun kilit çıkarımlarını paylaştığı “Galeri Yürüyüşü
ve Eylem Adımları” belirlenmiştir.
İkinci gün, ara toplu taşımacılık konusuna odaklanılmış, sabah
oturumunda, ara toplu taşımacılık kavramı, esnek işletme modelleri ve bu
hizmetlerin toplumsal ve ekonomik katkıları ele alınmıştır. Sunumlarda,
Türkiye’deki dolmuş ve minibüs sistemlerinin kurumsallaşma ve entegrasyon
potansiyeli vurgulanmıştır. Shreesha Vaidhya ve László Sándor Kerényi,
dijitalleşme (gerçek zamanlı takip, akıllı biletleme) ve resmi toplu taşıma
entegrasyonu üzerine senaryolar sunarken, Nairobi’den Pretoria’ya kadar çeşitli
vaka çalışmaları, bu stratejilerin ülkemize nasıl uyarlanabileceğini göstermiştir.
Öğleden sonraki interaktif oturumda, resmi otobüs hatları
ile ara toplu taşımacılık hizmetlerinin birlikte çalışabileceği modeller
geliştirilmiştir. Katılımcılar, ulusal politika uyumu, finansman mekanizmaları
ve belediyeler arası deneyim paylaşımı ekseninde yol haritaları oluşturulmuştur.
Eğitimin sonunda gerçekleştirilen ikinci “Galeri Yürüyüşü ve Eylem Adımları”
oturumunda katılımcılar, ilerleyen dönemde ara toplu taşımacılık konusunda
kendi şehirlerinde atmayı planladıkları adımları ifade etmişlerdir.